Việt Nam đang là một trong số 10 quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới, với mức sinh thấp, tỷ lệ tử vong thấp và tuổi thọ trung bình cao. Thực tế này mở ra cơ hội phát triển cho thị trường bất động sản nghỉ dưỡng khi nhu cầu chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của người cao tuổi, đang ngày càng trở nên bức thiết.
Theo Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Những người từ 60 tuổi trở lên chiếm 11,9% tổng dân số vào năm 2019 và đến năm 2050, con số này sẽ tăng lên hơn 25%. Đến năm 2036, Việt Nam bước vào thời kỳ dân số già, chuyển từ xã hội “già hóa” sang xã hội “già”.
Sự thay đổi nhân khẩu học này không chỉ nhờ giảm tỷ lệ tử vong và tăng tuổi thọ, mà phần lớn là do giảm mạnh tỷ lệ sinh. Tỷ lệ sinh giảm trong những thập kỷ qua đã tác động rất lớn tới cơ cấu dân số của Việt Nam, làm đẩy nhanh tốc độ già hóa dân số.
Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Ảnh: Báo Phụ Nữ Việt Nam
Số liệu công bố của Tổng cục Thống kê (GSO) cho thấy, mức sinh đã giảm tới một nửa trong hơn 30 năm qua, từ 3,8 con vào năm 1989 xuống dưới 2 con vào năm 2023. Trung bình trong giai đoạn 2009-2019, tổng dân số tăng 1,14%/năm thì dân số cao tuổi tăng tới 4,35%/năm. Như vậy, già hóa dân số Việt Nam dự kiến sẽ tiếp tục bị đẩy nhanh khi mức sinh khó được cải thiện.
Bà Phạm Thị Miền, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam) thực trạng này mở ra cơ hội phát triển bất động sản dưỡng lão, đáp ứng nhu cầu điều trị, chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của người cao tuổi đang ngày càng tăng. Đặc biệt, nhu cầu này càng trở nên cấp thiết khi cấu trúc gia đình đang thay đổi rõ rệt với tỷ lệ người cao tuổi sống cùng con cháu đang ngày một giảm dần, ở cả khu vực thành thị và nông thôn.
Theo đó, tỷ lệ người cao tuổi sống một mình đang tăng lên theo thời gian, từ 9,68% năm 2009 lên 13,74% năm 2019. Tỷ lệ người cao tuổi chỉ sống với vợ/chồng cũng tăng lên, từ 8,69% năm 2009 lên 14,09% năm 2019. Số lượng người cao tuổi phải đối mặt với các khó khăn trong hoạt động hàng ngày cũng như các khuyết tật về nhìn, nghe, vận động, nhớ hoặc tập trung và giao tiếp cũng tăng cao đáng kể. Nhu cầu về bất động sản dưỡng lão đang tăng lên không ngừng cả về số lượng và chất lượng.
Nhadatban24h.vn– website số 1 về bất động sản cung cấp những diễn biến mới nhất về giá chung cư Hà Nội.
Cũng theo bà Miền, khảo sát và thống kê của Công ty bảo hiểm Bảo Việt (BVI) cho biết, Việt Nam chỉ có 32/63 tỉnh có viện dưỡng lão trong khi tỷ lệ người cao tuổi sống cô đơn ngày càng tăng. Hiện tại cả nước chỉ có khoảng trên 400 viện dưỡng lão, với khoảng 50% là các trung tâm từ thiện hoặc trung tâm do nhà nước đầu tư.
Bên cạnh đó, các ông lớn địa ốc cũng đang từng bước tiếp cận thị trường bất động sản dưỡng lão. Cụ thể, tháng 3/2024, Vingroup đã chính thức ký kết thỏa thuận hợp tác với Well Group (Nhật Bản), để phát triển mô hình trung tâm chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi đẳng cấp quốc tế theo hai hình thức: chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong ngày và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dài hạn (nhà dưỡng lão). Trong đó, mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi cao cấp được xây dựng tại khu đô thị Vinhomes Ocean Park 2 (Ocean City, Hà Nội). Đầu tháng 8 vừa qua, tại Hà Nam, Sun Group cũng đã chính thức triển khai dự án đại đô thị Sun Urban City, trong đó phát triển bất động sản dưỡng lão, bệnh viện chuyên biệt, hướng tới đối tượng người cao tuổi.
Bất động sản dưỡng lão là phân khúc nhiều tiềm năng, dư địa để phát triển. Ảnh: Vnexpress
Tuy nhiên, theo bà Miền, các cơ sở này, vô hình chung mới chỉ đáp ứng cho một bộ phận người cao tuổi rất nhỏ ở khu vực đô thị. Bởi chi phí nhà ở tại nơi cung cấp cấp dịch vụ cũng như chăm sóc người cao tuổi tại các cơ sở tư nhân này còn cao so với mức thu nhập bình quân của Việt Nam, đặc biệt là thu nhập của người cao tuổi.
Do đó, bà Miền cho rằng, để đảm bảo đủ số lượng cơ sở và chất lượng chăm sóc cho người cao tuổi, khuyến khích bất động sản dưỡng lão phát triển, Nhà nước cần xây dựng các chính sách khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào công tác chăm sóc người cao tuổi, cụ thể là đầu tư phát triển các mô hình chăm sóc người cao tuổi, cụ thể như sau:
Thứ nhất, nghiên cứu chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp phát triển bất động sản dưỡng lão trong một số năm đầu hoạt động để giảm chi phí và rủi ro tài chính cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.
Thứ hai, bất động sản dưỡng lão là loại hình “Nhà ở đặc biệt” nên cần một sự quan tâm đặc biệt, giống như nhà ở xã hội, Nhà nước cần nghiên cứu cung cấp các khoản vay ưu đãi với lãi suất thấp hoặc không lãi suất cho các doanh nghiệp tư nhân muốn đầu tư xây dựng và vận hành nhà dưỡng lão.
Thứ ba, cần có chính sách để khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi ở Việt Nam thông qua các chính sách ưu đãi về thuê đất, chính sách thuế, phí, cải cách thủ tục hành chính…
Thứ tư, cấp đất hoặc cho thuê đất dài hạn với giá ưu đãi cho các doanh nghiệp phát triển bất động sản dưỡng lão, đặc biệt là tại các khu vực có nhu cầu cao, giảm hoặc miễn các khoản phí liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho các dự án xây dựng bất động sản dưỡng lão.
Thứ năm, xây dựng quy định pháp lý rõ ràng và minh bạch về tiêu chuẩn và điều kiện hoạt động của bất động sản dưỡng lão.
Cuối cùng là khuyến khích mô hình hợp tác công tư (PPP) theo hướng mở rộng lĩnh vực đầu tư chăm sóc người cao tuổi, tạo cơ sở pháp lý cho việc thu hút vốn đầu tư của khu vực tư nhân vào lĩnh vực bất động sản dưỡng lão, tận dụng nguồn lực của cả nhà nước và tư nhân trong việc phát triển cơ sở hạ tầng và cung cấp dịch vụ cho bất động sản dưỡng lão, cho phép các doanh nghiệp tư nhân khai thác, vận hành các cơ sở chăm sóc người cao tuổi công lập sẵn có.
Nguyễn Nam
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Thông tin được cung cấp chỉ mang tính chất thông tin chung, Nhadatban24h.vn không đưa ra bất kỳ tuyên bố hoặc bảo đảm nào liên quan đến thông tin, bao gồm nhưng không giới hạn bất kỳ sự tuyên bố hoặc bảo đảm về tính thích hợp cho bất kỳ mục đích cụ thể nào của thông tin theo phạm vi cho phép tối đa của pháp luật. Mặc dù đã nỗ lực để đảm bảo rằng thông tin được cung cấp trong bài viết này là chính xác, đáng tin cậy và hoàn chỉnh vào thời điểm đăng tải, nhưng thông tin được cung cấp trong bài viết này không nên được dựa vào để đưa ra bất kỳ quyết định tài chính, đầu tư, bất động sản hoặc pháp lý nào. Thêm vào đó, thông tin không thể thay thế lời khuyên từ một chuyên gia được đào tạo, người mà có thể xem xét, đánh giá các sự kiện và hoàn cảnh cá nhân của bạn, và chúng tôi không chịu bất kỳ trách nhiệm nào nếu bạn sử dụng những thông tin này để đưa ra quyết định.